Menno Lanting: ‘Veranderen is niets nieuws. In de geschiedenis zijn er allerlei momenten geweest dat de mensheid moest inspelen op veranderingen. Ik zeg bewust “momenten”. Want het waren gebeurtenissen die vernieuwingen brachten, nieuwe technologie bijvoorbeeld. Het is echt niet zo dat er elk jaar grote impactvolle veranderingen plaatsvinden.’
Menno Lanting is de key note speaker op het NARIM Congres. Hij geldt als dé expert op het gebied van de impact van de snel veranderende wereld op innovatie, organisaties en leiderschap. ‘De digitalisering die op dit moment gaande is, daarin moeten we mee, of we het willen of niet. Naar mijn mening gaan we de consequenties van die ontwikkeling nu pas goed ervaren. Het is immers al een tijd gaande. In de jaren zeventig kregen we te maken met de opkomst van de computer en twee decennia later werd het internet voor iedereen opengesteld. Misschien speelt nu ook het gevoel van onmacht mee: we kunnen het niet allemaal meer volgen. De insurancebranche is gewend controle te houden. Maar waar hebben we nog controle over?’
Netwerktijdperk
Veranderingen zijn dus van alledag, maar gaat het sneller dan in het verleden? Menno Lanting: ‘Dat denk ik niet. Er zijn wel bepaalde momenten in de geschiedenis geweest waarin de ontwikkelingen snel gaan, maar tussen hele grote veranderingen zitten vaak lange periodes. In de negentiende eeuw maakten we de overstap van het agrarische tijdperk naar het industriële tijdperk. Toen gebeurde er heel veel en kon men het ook allemaal niet bijhouden. Mensen verloren hun baan, er waren protesten, machines werden door de landarbeiders vernield. We hebben vervolgens zo’n twee eeuwen in het industriële model gewerkt. Ik denk dat we dat industriële model gaan verlaten en het netwerktijdperk ingaan.’
Verandervermogen van de mens
Hij vervolgt: ‘Kijk naar de ontwikkelingen rondom AI, ChatGTP, etc. Dat vraagt veel van organisaties en van hun medewerkers. Iedereen moet daarin mee en dan is het niet relevant of we de veranderingen wel of niet aankunnen, ze overkomen ons. Dat fascineert mij. Wat we er ook van vinden, het gebeurt, de krachten zijn veel groter. We kunnen positief, neutraal of negatief tegenover AI staan, maar als de ontwikkelingen op dat gebied in sneltreinvaart doorgaan, hebben wij dat te accepteren. Volgens mij is het verandervermogen van de mens vele malen lager dan de snelheid van de technologie. Maar dat is altijd al zo geweest. Qua DNA zijn wij nog steeds de jager/verzamelaar zoals we dat 10.000 jaar geleden waren. We zijn feitelijk niet heel veel veranderd, maar moeten wel met al die veranderingen omgaan. En dat leidt op sommige momenten tot veel onrust en soms zelfs tot angst. We willen ook niet alles loslaten. Het onbekende kan bedreigend zijn: wat komt er voor in de plaats en wat is dan onze rol als we nog twintig jaar of langer moeten werken. Dan moeten we nieuwe dingen leren, zijn banen wellicht verdwenen en zijn nieuwe banen ontstaan. Maar dat is niets nieuws, het heeft zich vaker in de geschiedenis voorgedaan.’